Hoe ziet de samenstelling van de Nederlandse bevolking er in 2050 uit? Komen er nog fors meer immigranten bij? Slaat de vergrijzing toe met minder werkenden die de kosten van sociale voorzieningen als de AOW moeten betalen? Allemaal vragen die onderwerp zijn van stevig politiek debat. In een vrijdag verschenen studie schetst het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 7 scenario’s voor hoe de Nederlandse bevolking zich de komende 25 jaar kan ontwikkelen.
Bij deze scenario’s spelen drie factoren een sleutelrol: het geboortecijfer, de gemiddelde levensverwachting en het migratiesaldo. De laatste is het verschil tussen de jaarlijkse immigratie en emigratie.
In de infographic hieronder is te zien, hoe de drie sleutelfactoren per scenario zijn meegewogen. De extremen liggen bij een scenario van zowel ‘groei’ van het kindertal, de levensverwachting en immigratie en ‘krimp’ van dezelfde drie variabelen.
Dit levert sterk verschillende uitkomsten op voor het totaalplaatje. In 2023 telde Nederland 17,8 miljoen inwoners. In het scenario van ‘groei’ zijn dat er in 2050 21,8 miljoen, ofwel vier miljoen méér.
In het krimpscenario is overigens niet echt sprake van krimp van de bevolking, maar wel van stagnatie. Volgens dat scenario telt Nederland in 2050 ongeveer evenveel inwoners als nu.
In het ‘basisscenario’ van het CBS groeit de Nederlandse bevolking overigens met ongeveer 2 miljoen mensen tot 19,7 miljoen inwoners.
Ook in scenario waarin bevolking niet groei krijgt Nederland er 600.000 tot 1 miljoen immigranten bij, volgens het CBS
Politiek meest gevoelig is de invloed van migratie op de bevolkingsgroei. Opvallend hierbij is dat het CBS ook in een scenario van ‘krimp’ uitgaat van ruim 1 miljoen migranten erbij in 2050 vergeleken met 2023, zo blijkt uit de onderstaande tabel. En in het scenario van ‘lage migratie’ komen er 600.000 immigranten bij. Daarmee ziet het statistiekbureau geen scenario’s met ‘nul migratie’ zoals partijen als de PVV graag willen.
In het groeiscenario komen er in de komende 25 jaar zelfs 2,7 miljoen migranten bij.
Er zullen volgens het CBS in 2050 hoe dan ook tussen 3,4 miljoen migranten (scenario lage migratie) en 5,5 miljoen migranten (groeiscenario) in Nederland wonen. Nu zijn dat er 2,8 miljoen.
Vergrijzing: aandeel ouderen in bevolking neemt toe
Ook de vergrijzing zal in de komende decennia verder toenemen. In alle scenario’s neemt het aantal mensen in de leeftijdsgroep 65 jaar en ouder toe, zowel in absolute als in relatieve zin.
Dit is ook het geval in de variant ‘groen’, waarin er veel kinderen worden geboren en mensen minder lang leven dan verwacht. Het aandeel 65-plussers zal dan 21 procent bedragen in 2050, In de variant ‘grijs’ is het aandeel 65-plusser met 28 procent het hoogst.
Ook bij de variant ‘lage migratie’ zijn er relatief veel 65-plussers (26 procent), vanwege de lage instroom van migranten die vooral tussen de 20 en 40 jaar oud zijn.
De groei van het aandeel ouderen komt vooral door de toename van het aantal 80-plussers. Die groep zal in vrijwel alle varianten verdubbeld zijn in 2050. Dat komt doordat de naoorlogse generatie die tot de jaren ’70 werd geboren omvangrijk is in vergelijking met de generaties na hen.
